Spijsverteringsenzymen; alles wat je moet weten

Spijsverteringsenzymen.. ik heb het er al vaker over gehad. Veel klachten gerelateerd aan prikkelbaar darm syndroom zijn gerelateerd aan een verslechterde enzymatische functie. Denk aan: gasvorming, darmkrampen, vermoeidheid na het eten, voedselallergiën, te veel maagzuur, diarree (extreem vaak naar de wc) of een opgeblazen gevoel.

Wat zijn spijsverteringsenzymen

Enzymen splitsen stoffen in afzonderlijke bouwstenen, het zijn moleculen die chemische processen in het lichaam opgang brengen. Daarnaast zorgen ze ervoor dat deze chemische processen goed verlopen. Spijsverteringsenzymen breken dus voedsel af in kleinere “stukjes” , zodat deze “stukjes” makkelijker door de darmwand worden opgenomen. Via de darmwand kan het voedsel dan samen met het bloed naar de lichaamscellen gaan.

Spijsverteringsenzymen; welke zijn er?

Er zijn verschillende spijsverteringsenzymen. Elk enzym breekt zijn eigen voedsel groep af. Als ik alle spijsverteringsenzymen ga behandelen wordt dit een erg lang artikel. Ik ga me daarom even focussen op de volgende voedselgroepen: eiwitten, vetten en koolhydraten.

Welk enzym breekt eiwitten af?

Protease zijn de enzymen die eiwitten afbreken in kleinere stukjes. Deze enzymen breken de ketens aminozuren af zodat het lichaam ze kan gebruiken. Protease worden in de afvleesklier (pancreas) geproduceerd, maar kunnen ook voorkomen in verschillende soorten plantaardig voedsel.

Welk enzym breekt vetten af?

Lipase is het enzym dat vetten afbreekt. Voordat lipase hun werk gaan doen in het lichaam, worden vetten eerst in stukken gesplitst door gal. Vervolgens kan lipase makkelijker het vet afbreken in glycerol  en vetzuren.

Welk enzym breekt koolhydraten af?

Als laatste hebben we amylase. Amylase wordt geproduceerd in de mond. Amylase zorgt voor de omzetting van zetmeel, oftewel koolhydraten. Daarom is het bijvoorbeeld erg belangrijk om goed te kauwen. Zo heeft amylase genoeg tijd om zijn werk te doen. Daarnaast wordt amylase ook nog in de alvleesklier geproduceerd en komt via pancreassap in de twaalfvingerige darm om vervolgens in de dunne darm nogmaals verder te gaan met het afbreken van de koolhydraten uit ons voedsel.

Lactase

Lactase is het enzym wat vele van jullie waarschijnlijk ook erg interessant vinden. Dit is namelijke het verteringsenzym dat lactose (melksuiker) splitst zodat het lichaam het kan verteren. Tot het derde levensjaar is dit enzym bij iedereen nog wel actief, daarna vaak niet meer. Dit betekent dat melk niet goed verteerd kan worden. Het geeft gasvorming, buikpijn, opgeblazen gevoel en heeft eigenlijk gewoon een slechte invloed op de darmflora. We spreken dan van lactose-intolerantie. Bij lactose-intolerantie is het van belang een lactosevrij dieet te volgen. Toch kan iedereen met lactose-intolerantie in sommige situaties het lichaam even een handje helpen.  Je kan dan het enzym lactase supplementeren zodat het lichaam de melksuiker juist kan afbreken. Onze multizym forte bevat o.a. lactase en kan daarom als lactase pil worden ingezet.

Waar zitten spijsverteringsenzymen in?

Het lichaam maakt zelf spijsverteringsenzymen aan. Ook zijn er verschillende enzymen te vinden in plantaardig voedsel. Zo bevatten papaja, ananas en kiwi enzymen die helpen bij de eiwitvertering. Mango en bananen bevatten enzymen die koolhydraten afbreken. Avocado bevat lipase om vetten af te breken. Als laatste bevat zuurkool door het fermentatie process lispase, amylase en protease.

Enzymen zijn instabiele stoffen. Door verhitting van voedsel worden ze vernietigd. Daarnaast is het voor het lichaam af en toe lastig om verteringsenzymen op te nemen vanuit rauwe voedsel. Kort koken of stomen is de beste manier om spijsverteringsenzymen te behouden en op te nemen.

Oorzaken een tekort aan spijsverteringsenzymen

Een tekort aan verteringsenzymen kan de volgende oorzaken hebben:

• Onvoldoende eiwitten in het dieet
• Slechte darmflora
• Verzuring van het lichaam
• De temperatuur van het lichaam. Enzymen werken optimaal bij een lichaamstemperatuur van 37 graden Celsius.
• Leeftijd. Naarmate we ouder worden verminderd de productie van verteringsenzymen. Zeker vrouwen (geslacht speelt ook en rol, vrouwen hebben minder verteringsenzymen dan mannen) boven de 40 hebben aanzienlijk minder verteringsenzymen
• Vervuiling door roken of zware metalen
• Een overschot aan eiwitten in een maaltijd vraagt te veel van de spijsverteringsenzymen
• Het tijdstip van de dag. Je hebt ’s ochtend een maximale productie van spijsverteringsenzymen.
• Verminderde hormoonwerking, hormonen sturen de productie van verteringsenzymen aan.
• Stress.

Wat kun je doen bij een tekort aan spijsverteringsenzymen?

Voeding en leefstijl is altijd de basis. Zo is het belangrijk een dieet te volgen wat ervoor zorgt dat je een goede darmflora en hormoonhuishouding behoud. Daarnaast kun je verteringsenzymen supplementeren om het lichaam te ondersteunen. Zoals je hierboven las is het best lastig om, bij een te kort aan verteringsenzymen,  extra enzymen te verkrijgen uit voeding. Deze enzymen kun je supplementeren. Multizym forte is een supplement dat lipase, amylase, protease en lactase bevat. Deze kan door het lichaam makkelijk worden opgenomen en ondersteunt het verteringskanaal bij de vertering van voeding. Ook is het handig om een verteringsenzym in te zetten bij een zware maaltijd om het lichaam te ondersteunen.

Voeding en leefstijl zijn de basis om verteringsproblemen op te lossen. Supplementatie alleen kan jouw verteringsproblemen niet oplossen. Heb jij hulp nodig bij de zoektocht naar een juist voedingspatroon? Hier lees je wat ik voor jou kan betekenen als voedingscoach.