Alles over voedsel allergieën, intoleranties en coeliakie

In dit artikel lees je meer over de verschillen tussen een voedselallergie en een voedselintolerantie en wat er nu precies gebeurt in je lichaam.
Heb je aanvullende vragen of kan jij ook wel wat coaching gebruiken van Beter door Eten? Kijk dan zeker even hier!

Wat is het verschil tussen een Voedselallergie of intolerantie?

Wanneer je spreekt over een voedselallergie zijn er een paar verschillen: een voedselintolerantie of een voedselallergie waar het gehele afweersysteem betrokken is. Daarnaast is er een kleine groep mensen met coeliakie, een overgevoeligheid voor gluten waarbij je lichaam antistoffen aanmaakt tegen zijn eigen weefsels. Dit is geen allergie maar een auto immuunziekte.
Een voedselallergie of intolerantie kan bij iedereen voorkomen en ondanks dat de klachten soms op elkaar kunnen lijken – en beide vervelend zijn –  zijn er een paar verschillen:

Voedselallergie

Ons eten bestaat uit eiwitten, ook wel proteïne genoemd. Je lichaam haalt eiwitten uit de voeding als belangrijke bron voor energie en zgn. aminozuren, de bouwstoffen voor lichaamseiwitten waaruit ons lichaam grotendeels bestaat.

Bij mensen met een voedselallergie ontstaat er een reactie in het afweersysteem op bepaalde – specifieke – eiwitten.

Waar de ene persoon allergisch is voor het eiwit in noten, is de andere het voor het eiwit in vis. Je lijf gaat het gevecht aan met het desbetreffende eiwit, maakt antistoffen aan en jij voelt dat. Gevolg? Diverse klachten als buikpijn/kramp, diarree, huiduitslag tot aan een levensbedreigende anafylactische shock.

Een voedselallergie komt wereldwijd voor. Exacte cijfers zijn er niet, de schatting is dat in Nederland 2 tot 3 % van de volwassenen en ongeveer 8% van alle kinderen een voedselallergie heeft. Bij baby’s en jonge kinderen zijn de darmen nog niet volledig ontwikkeld waardoor zij de eiwitten in voeding niet altijd volledig kunnen “ afbreken”  of verteren. Vaak hoor je dan ook dat kinderen over sommige voedselallergieën heen kunnen groeien.

Omdat de klachten bij een voedselallergie heel ernstig kunnen zijn, is er in december 2014 een Europese Wetgeving in het leven geroepen die voedselfabrikanten en toeleveranciers (zoals horecagelegenheden) verplicht de 14 hoofdallergenen te vermelden. Vanuit Beter door Eten trainen wij bedrijven hierin.

Voedselintolerantie

Bij mensen met een voedselintolerantie speelt het afweersysteem geen of een onbelangrijke rol. Medisch gezien wordt er dan ook gesproken over een “ niet-allergische voedselovergevoeligheid”. De reactie die mensen krijgen komt door een tekort aan enzymen, zoals bij een lactose intolerantie. Men maakt te weinig van het “lactase” enzym aan, dat zorgt voor de vertering van “lactose” (het melksuiker.) Gevolg: buikklachten zoals pijn, diarree of winderigheid.
Ook kan een intolerantie ontstaan door stoffen die al in de voeding aanwezig zijn, zoals histamine.

De stoffen die allergische reacties uitlokken worden “triggers” genoemd.

 

Wat is het verschil tussen coeliakie, glutensensitiviteit en een tarweallergie?

Waar de één gluten vermijdt omdat het in bijna alle vormen van brood en pasta voorkomt – en hiermee niet in een koolhydraatarm of Paleo dieet past – is het voor de ander pure noodzaak om gluten uit hun dieet te schrappen. Er zijn echter wel verschillen:

  • Mensen met een tarweallergie krijgen alleen klachten na het eten van tarwe. De overige graansoorten zoals spelt, kamut etc. verdragen zij wel, ondanks dat dit gluten bevat.
  • Mensen met een glutensensitiviteit (ook wel non-coeliakie, non-celiac glutensensitivity (NCGS) of glutengevoeligheid genoemd) zijn gezakt voor de standaard coeliakie test. Maar: ze hebben wel meerdere symptomen die passen binnen het ziektebeeld van coeliakie. Een groot verschil is echter dat bij glutensensitiviteit de dunne darm niet beschadigd raakt door een ontstekingsreactie wanneer er gluten gegeten worden. Er is hier helaas nog weinig verder over bekend; het vermijden van gluten geeft verlichting van de klachten en is hierbij het advies.
  • Heb je coeliakie? Dan heb je de spreekwoordelijke jackpot gewonnen: geen gluten meer voor de rest van je leven! Zelf een klein spoor van gluten kan je al doodziek maken. Je lichaam maakt namelijk antistoffen aan tegen je eigen weefsel, vandaar dat dit een auto-immuunziekte is.

    Sommige patiënten met coeliakie hebben ook last van andere aandoeningen zoals bijvoorbeeld een lactose intolerantie of botontkalking. Ook komt de combinatie met diabetes regelmatig voor.

Hoe weet je of je Coeliakie hebt?

De eerste stap naar een diagnose is een bloedtest naar antistoffen tegen gluten. Deze bloedtest kun je gewoon bij je huisarts laten doen. Als er antistoffen in je bloed zitten is de kans heel groot dat je coeliakie (gluten intolerantie) hebt.
Zijn er geen antistoffen aangetroffen, dan wil dat nog niet zeggen dat het helemaal is uitgesloten dat je coeliakie hebt. Een klein deel van de mensen met coeliakie heeft geen antistoffen. Mocht er toch een vermoeden zijn van coeliakie, ondanks een negatieve bloedtest, kan het nuttig zijn om verder onderzoek te doen.

Let op! Wanneer je bij een medisch specialist laat onderzoeken of je coeliakie hebt moet je gluten blijven eten. Anders kunnen de uitslagen onbetrouwbaar zijn! Stop dus nooit zelfstandig met het eten van gluten.

Indien er antistoffen tegen gluten in je bloed zijn gevonden, zal je worden doorverwezen naar een specialist in het ziekenhuis voor een biopt van de dunne darm. Bij dit onderzoek wordt een dun slangetje met een camera via je mond, keel en maag naar de dunne darm geleid. Hiervoor kun je desgewenst een “roesje” krijgen. Via het slangetje worden kleine hapjes genomen van het weefsel van de dunne darm. Deze worden in een laboratorium nagekeken op beschadigingen.
Bij kinderen is een biopt niet altijd meer nodig, maar kunnen andere richtlijnen gelden. Overleg hierover met je arts.

Wanneer de diagnose coeliakie is vastgesteld, is het van belang dat je een diëtist raadpleegt voor hulp bij een glutenvrije dieet en tips krijgt om een tekort aan vitaminen en mineralen te voorkomen. Vanuit Beter door Eten begeleid ik mensen met coeliakie. Als ervaringsdeskundige en Orthomoleculair therapeut met coeliakie, een lactose intolerantie en een maïsallergie weet ik hoe het is en begeleid ik je graag!

Tip: In ons e-book “Alles over coeliakie en glutenvrij eten” staan 101 tips en onmisbare informatie voor iedereen met een glutenvrij dieet. Je koopt hem voor slechts € 4,95 in onze shop!

Bron: De Nederlandse Coeliakie VerenigingMaag, Lever, Darm Stichting